Diyarbakır’da 6,1 milyar varillik kaya petrolü olduğu tahmin edilirken, rezervin sadece yüzde 10’unun Türkiye'nin 3 yıllık ihtiyacını karşılayabileceği öngörülüyor. Kocaeli Üniversitesi Dr. Öğretim Üyesi Yunus Furuncu, kaya petrolünün özelliklerini ve Türkiye’nin enerji arzı için önemini AA Analiz için kaleme aldı.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar’ın geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklama Türkiye'nin enerji gündemini bir anda hareketlendirdi. ABD'den bir şirketin Diyarbakır havzasında 6,1 milyar varillik kaya petrolü rezervi tahminine yönelik haber, yalnızca enerji sektörü uzmanlarının değil, kamuoyunun da ilgisini çekti. Peki, kaya petrolü nedir, nasıl üretilir ve bu tahmin edilen rezerv Türkiye’yi enerjide dışa bağımlılıktan kurtarabilir mi?  

GELENEKSEL PETROL ÇIKARMA YÖNTEMİ KULLANILMIYOR

Kaya petrolü, geleneksel yani bizim yıllarca alışkın olduğumuz petrol rezervlerinden farklı olarak geçirimsiz şeyl (shale) kayaçların gözeneklerinde küçük öbekler halinde hapsolmuş halde bulunan bir petroldür. Klasik yöntemlerle çıkarılamayan bu petrol, ancak hidrolik çatlatma ve yatay sondaj teknikleriyle yüzeye ulaşabilir. Bu sebeple kaya petrolünü çıkarma işlemi geleneksel petrol çıkarma yönteminden farklılık göstermektedir. Ancak çıkarılan petrol açısından bir fark bulunmamaktadır. Bu yöntem, son yıllarda özellikle enerji piyasalarını altüst ederek ABD’yi enerji ithalatçısı konumundan net enerji ihracatçısı konumuna getirmiştir.

KAYA PETROLÜ DÜNYA PETROL REZERVLERİNİ YÜZDE 10 ARTIRDI

Küresel düzeyde kaya petrolünün üretimi son yıllarda hızla artmış ve enerji piyasalarında önemli değişimlere yol açmıştır. Özellikle ABD, hidrolik çatlatma ve yatay sondaj teknolojilerindeki ilerlemeler sayesinde kaya petrolü üretiminde lider konuma gelmiştir. ABD, 2023 yılı itibarıyla günlük 8,3 milyon varil üretimle toplam üretiminin yüzde 64’ünü kaya petrolünden karşılamıştır. Kaya petrolü, dünya petrol rezervlerini yaklaşık yüzde 10 oranında artırmıştır. Aynı zamanda dünya petrol üretimine yaklaşık yüzde 10 düzeyinde katkı sağlayarak enerji sektörünü önemli ölçüde etkilemiştir.